انتخابات يک نظرسنجي فراگير و ملي از تمام شهروندان است و ميزان مشارکت انتخاباتي مردم مي تواند ميزان مشروعيت، کارآمدي نظام سياسي، سياست ها و کارگزاران حکومتي را نشان دهد. مشارکت فعال و گسترده جامعه در انتخابات به منزله پشتوانه ملي در سطح داخلي و اعتبار در سطح منطقه اي و بين المللي براي يک نظام سياسي است.

و اما ساز و کار اين طرح: طبق اين طرح حوزه هاي انتخابيه شهرستاني تبديل به حوزه هاي استاني ميشود. يعني  به جاي اينکه يک فرد نماينده شهر خاصي شود، نماينده استان ميشود. به طور مثال رفسنجان ديگر نماينده ي منحصر به خود را ندارد. و کل استان تعداد معدودي نماينده خواهد داشت.

در ادامه به برخي از آسيب هاي اين طرح اشاره ميکنيم:

۱)کاهش مشارکت مردمي در انتخابات: با استاني شدن انتخابات مجلس و حذف حوزه هاي انتخاباتي شهرستاني ميزان مشارکت مردمي در سطح استان کاهش پيدا ميکند. بدين صورت که تاثير شهرستان هاي پر جمعيت استان در انتخاب نمايندگان (کانديداها) بيشتر است و مردم ساير شهرستان ها دچار بي تفاوتي ميشوند زيرا که رأي آنها تأثير چنداني در نتيجه ي انتخابات نخواهد داشت، که اين خود باعث کمرنگ کردن حضور مردم و از بين رفتن شور مردمي خواهد شد.

۲)افزايش اختلافات اجتماعي و به خطر افتادن وفاق ملي: با توجه به وضعيت قومي ،زباني و مذهبي ايران ،استاني شدن انتخابات مجلس ميتواند وفاق ملي را تهديد و تجزيه طلبي ها را متجلي کند. همچنين برگزاري انتخابات مجلس به صورت استاني ميتواند با تبديل کردن جريان انتخابات به رقابت هاي قومي، قبيله اي، زباني و مذهبي انسجام ملي را متزلزل کند و حقوق اقليت هاي مذهبي استاني تضييع شود. بدين صورت استان هايي که اکثريت جمعيت مردم  تشيع يا تسنن هستند، عملا اقليت تشيع يا تسنن آن استان نميتوانند نماينده اي منحصر به خود داشته باشند که اين موضوع باعث اختلاف و درگيري آنان با يکديگر مي شود. از طرف ديگر نمايندگان براي اين که در دوره هاي بعد هم صاحب کرسي شوند، بيشتر، مطالبات مراکز و شهرستان هاي بزرگ استان را پيگيري ميکنند که باز هم اين عامل باعث ايجاد تنش بين مردمان شهرستان هاي استان و نارضايتي مردمان مناطق کم جمعيت ميگردد.

۳) بي پاسخ ماندن خواسته هاي مردم: يکي از دلايلي که جنبه مشارکت در انتخابات مجلس را بالا ميبرد، اين است که مردم احساس ميکنند نمايندگان شهر خود، ميتوانند مطالبات و مشکلات آنان را به اطلاع مسئولين ذيربط و کشوري برسانند و از حقوق آنان دفاع کنند. حال آنکه با استاني شدن انتخابات مجلس ارتباط نمايندگان با مردم شهر هاي مختلف استان بسيار کم خواهد شد و تمرکز نگاه ايشان به سمت مراکز استان خواهد رفت و خواسته هاي عده کثيري از مردم بي پاسخ مي ماند و نقش نمايندگان که در حقيقت حل مشکلات مردم است ،مورد غفلت قرار مي گيرد.

موافقان استاني شدن انتخابات معتقدند که اين طرح باعث مي شود نمايندگان نگاه کلي به مسائل کلان کشور داشته باشند و از مسائل سطحي و جزئي به دور بمانند و باعث مي شود نمايندگان  تمرکز بيشتري روي بحث قانون گذاري داشته باشند. همچنين عقيده آنان براين است که  شوراهاي محلي جايگزين مناسبي براي ايفاي نقش نمايندگان در جهت بهبود و حل مشکلات مردم است. در پاسخ به اين مطلب بايد گفت با توجه به اختيارات شوراهاي محلي –چه از نظر حقوقي و چه از نظر عملي- و همچنين با توجه به موقعيت اجتماعي اعضاي شوراهاي محلي –که قابل قياس با نمايندگان نيست- حداقل در برهه ي کنوني ،شوراهاي محلي فاقد برطرف کردن خواسته هاي مردم مي باشند.

۴)افزايش هزينه هاي انتخاباتي: يکي از مشکلاتي که در قوانين انتخابات با آن رو در رو هستيم، عدم محدوديت براي هزينه هاي تبليغات کانديداهاي مجلس مي باشد. در صورت برگزاري انتخابات مجلس به صورت استاني، پيروزي در انتخابات از آن کساني است که تبليغات گسترده اي در سطح استان انجام بدهند که لازمه آن خرج کردن هزينه هاي هنگفت توسط شخص کانديدا و يا توسط احزاب و باند هاي قدرت اقتصادي در سطح استان است. در اين صورت جريان انتخابات ميتواند به سوي منافع سرمايه سالاران و حزب بازي هاي پشت پرده کشيده شود. هم چنين با استاني شدن انتخابات، چهره هاي مستقل، مردمي و نخبگان در سطح استان اما فاقد توان مالي در رقابت با ساير نمايندگان متعلق به احزاب سياسي و بلوک هاي سرمايه داري عرصه را مي بازند و صحنه ي انتخابات،که بايد صحنه ي حضور مردم شود، صحنه ي حضور باند هاي قدرت و ثروت مي شود. همچنين کمک هاي مالي اشخاص و باند هاي قدرت اقتصادي و حمايت هاي حزبي به نمايندگان مجلس باعث بروز اثرات نامطلوب، وابستگي نمايندگان به ايشان و تخريب حيات سياسي و نمايندگي مي شود.

درآخر…

نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي به جاي پاک کردن صورت مسئله به حل کردن مشکلات پيرامون انتخابات بپردازند.